Besluitneming is ‘n proses wat vir sommige mense maklik is, en vir ander weer besonder moeilik. Daar is ‘n groot verskeidenheid redes hiervoor:

• Vrees vir foute: Mense is dikwels bang dat hulle die verkeerde besluit sal neem en dit kan lei tot negatiewe gevolge.
• Oorweldigende opsies: Te veel keuses kan dit moeilik maak om te besluit wat die beste opsie is.
• Gebrek aan inligting: As mense nie genoeg inligting het om ‘n ingeligte besluit te neem nie, kan dit besluitneming bemoeilik.
• Perfeksionisme: Mense wat perfeksionisties is, kan sukkel om ‘n besluit te neem omdat hulle die perfekte oplossing soek.
• Onsekerheid: Onsekerheid oor die uitkomste van ‘n besluit kan mense huiwerig maak om ‘n keuse te maak.
• Verantwoordelikheidslas: Die vrees vir die verantwoordelikheid wat met die besluit gepaard gaan, kan sommige mense verhoed om besluite te neem.
• Verlede ervarings: Negatiewe ervarings in die verlede kan mense afskrik van die besluitnemingsproses.
• Eksterne druk: Mense kan onder druk voel van ander se verwagtinge, wat hulle besluitneming kan beïnvloed.
• Gebrek aan vertroue: ‘n Gebrek aan selfvertroue kan dit moeilik maak om besluite te neem.
• Emosionele faktore: Emosies soos stres, angs of depressie kan die besluitnemingsproses belemmer.
• Kompleksiteit van die besluit: Hoe meer kompleks die besluit, hoe moeiliker is dit om ‘n keuse te maak.
• Analise-paralise: Oormatige analise van die situasie kan lei tot besluiteloosheid.
• Interne konflikte: Interne konflikte en teenstrydige waardes of begeertes kan besluitneming bemoeilik.

“Phone-a-friend” is een van die oorspronklike lewenslyne in die gewilde televisieprogram “Who wants to be a millionaire“. Hierdie lewenslyn stel die deelnemer in staat om tydens die beantwoording van ‘n moeilike vraag hulp in te roep van ‘n vriend of familielid wat hulle vooraf gekies het. Baie keer wend iemand wat sukkel met die neem van ‘n besluit hul na só ‘n vriend. Die intensie van dié vriend en die raad wat hul aanbied is normaalweg oorheersend positief, maar die realiteit is dat hierdie “raad” nie altyd die beste leiding bied nie. Dit het baie keer tot gevolg dat dit die situasie eintlik vererger en nóg meer kompleks maak.

Wat is die verskil tussen raad en opinies?

Definisie van raad en opinies

Raad is ‘n advies of leiding wat gegee word met die doel om iemand te help om ‘n besluit te neem of ‘n probleem op te los. Dit kom dikwels van iemand wat oor kennis, ervaring of kundigheid beskik in ‘n spesifieke gebied. Byvoorbeeld, ‘n finansiële adviseur gee raad oor beleggings gebaseer op hul kennis van die mark en finansiële beginsels. Dit in belangrik dat ons ons omring deur bekwame raadgewers, bo en behalwe ons Goddelike Raadgewer. Spreuke 11:14 sê: “Sonder leierskap val ‘n volk, maar oorwinning lê by baie raadgewers.”

Opinies is persoonlike standpunte of sienings oor ‘n onderwerp. Dit is subjektief en gebaseer op persoonlike voorkeure, emosies en ervarings. ‘n Vriend se opinie oor watter fliek die beste is, is ‘n voorbeeld hiervan. Alhoewel dit interessant kan wees, is dit nie noodwendig gebaseer op objektiewe kriteria nie.

Checklist: Is iets raad of net ‘n opinie?

Om te bepaal of iets raad of net ‘n opinie is, oorweeg die volgende vrae:

• Is die persoon ‘n kenner of het hulle ervaring in die betrokke area?
• Is die advies gegee met ‘n doelbewuste poging om jou te help?
• Is die advies gebaseer op feite, navorsing of betroubare inligting?
• Kom die persoon se advies ooreen met jou eie doelwitte en waardes?
• Is die advies objektief en nie besmet deur persoonlike emosies of vooroordele nie?

Hoe moet ek die verskil tussen raad en opinies hanteer?

Identifiseer wie in jou lewe opiniegewers is (en moet bly) en wie die werklike raadgewers rol moet vul.

Om die verskil tussen opinie- en raadgewers te hanteer, begin deur mense in jou lewe te kategoriseer. Identifiseer wie geneig is om opinies te gee gebaseer op hul persoonlike ervarings en wie raad gee gebaseer op kundigheid en ervaring, ter wille van jou welstand. Dit help om te bepaal wie jy moet raadpleeg vir belangrike besluite en wie se insette jy as persoonlike opinies kan beskou.

Byvoorbeeld, jou ouer broer mag dalk goeie raad gee oor loopbaanbesluite omdat hy self suksesvol is in sy beroep, terwyl ‘n vriend se mening oor dieselfde onderwerp dalk net gebaseer is op wat hy gehoor of gelees het.

Hoe kies ‘n mens wie raadgewers en wie opiniegewers moet wees?

Kies jou raadgewers sorgvuldig. Oorweeg die volgende:

• Hul vlak van kundigheid en ervaring in die spesifieke area waarin jy raad nodig het.
• Hul vorige geskiedenis van raadgewing – was hul raad nuttig en betroubaar in vorige situasies?
• Hul objektiewe en onpartydige benadering.
• Hul bereidwilligheid om jou beste belange op die hart te dra, eerder as om hul eie menings op jou af te dwing.

Is alle raad, goeie raad?

Nee. Soms word raad kwaadwillig gegee vir selfbelang of om iemand by te kom en die afgrond in te lei. Dit is belangrik om te onthou dat sommige mense raad gee uit selfbelang of met slegte bedoelings. Hulle kan jou probeer manipuleer of mislei om besluite te neem wat jou nie sal bevoordeel nie.

Toets altyd die Raad wat jy ontvang teen die volgende kriteria:

• Kom die raad van ‘n betroubare en kundige bron?
• Is die raad realisties en uitvoerbaar?
• Is die raad gegrond op feite en betroubare inligting?
• Stem die raad ooreen met jou eie waardes en doelwitte?
• Het die persoon wat die raad gee ‘n geskiedenis van goeie raad en positiewe uitkomste?

Deur die verskil tussen raad en opinies te verstaan, kan jy beter toegerus wees om ingeligte besluite te neem en diegene wat jou die beste kan help te identifiseer. Dit is belangrik om bewus te wees van wie jy raad vra en hoe jy daardie raad evalueer om te verseker dat jy die beste moontlike leiding kry.

Evalueer en besluit op wie die handvol mense is wat jy beskou as betroubare raadgewers en LUISTER na hulle. Wat die opiniegewers betref: HOOR wat hulle sê en laat dit daar.

LEES OOK: Leuens oor vergifnis: 3 dinge wat jou vasboei