Oor die eeue heen speel kos ‘n diepgaande rol in die vorming van die spirituele en kulturele landskappe van gelowe regoor die wêreld. Van gemeenskaplike feesmaaltye tot dieetbeperkings, strek die betekenis van kos baie verder as om bloot in fisieke behoeftes te voldoen. Dit help om gemeenskappe te bou en gee ook uitdrukking aan geloof.

In die Christelike geloof word die gebruik van brood en wyn tydens die nagmaal byvoorbeeld gebruik om die liggaam en bloed van Christus te simboliseer. Hierdie ritueel herdenk nie net die Laaste Avondmaal nie, maar simboliseer ook die eenheid van die gelowiges met Christus en mekaar.

Vir die gemeente van Laaiplek langs die Wes-Kus het kosmaak ook ’n manier van omgee en uitreik geword. Vir die afgelope drie jaar bied hulle jaarliks ’n gemeenskapsete vir ’n ander dorp aan om fondse vir daardie gemeente in te samel. Hulle het al die pad (en kospotte) na Colesberg in die Noord-Kaap asook Ermelo en Middelburg in Mpumalanga geneem. Hierdie jaar was die klein dorpie van McGregor aan die beurt. Die gemeente is sonder ’n predikant en het slegs 75 lidmate.

Charl van Rensburg, gemeentepredikant van Laaiplek, vertel dat hulle besef het dat die gemeente hulle hulp nodig het. Laaiplek is natuurlik ’n vissersdorpie en daarom neem hulle ’n watertandlekker visete na hulle uitreikgemeente. ’n Span van 17 lidmate sit hulle voorskote aan om ’n uithalermaaltyd voor te berei met snoek in verskillende verskynsels, geborgde patats uit die Citrusdal-omgewing en heerlike vars brode en tuisgemaakte konfyte. Die gasgemeente is verantwoordelik om die tafels te dek en kaartjies na die geleentheid te verkoop.

“As gemeente wil Laaiplek net ons uitgawes dek. Die res van die opbrengs gaan direk na die ander gemeente. Ons het ook skenkings van lekker groot vars vis uit ons vissergemeenskap gekry en ’n heerlike visveiling gehou. Saam met die kaartjieverkope kon ons meer as R50 000 vir McGregor insamel. Ek kon ook die Sondag die erediens by die gemeente waarneem. Van die oorskietkos soos snoekpasteie is dan ook Maandag aan aftree-oorde en by voedingsskemas afgelaai.”

Na die sukses van hierdie jaar se uitreik, beplan ons om dit ’n jaarlikse instelling te maak. Ons put soveel vreugde hieruit dat ons graag ’n derde gemeente wil betrek om ook deel van so ’n gesamentlike poging te raak.

Rudi Swanepoel, predikant van Johannesburg, skryf in sy boek Kom eet saam juis as ’n manier om in verbondenheid te lewe. Swanepoel bied in Oktober ’n konferensie Taste and See that the Lord is Good saam met Gisela Kreglinger aan. Die konferensie kyk juis hoe tafels as plek van grasie kan dien en rekonneksie met die aarde en die mense om ons asook die Drie-Enige God Kos skep. www.taste-and-see.net

Kos speel ook ‘n beslissende rol in die bevordering van gemeenskapsbande binne religieuse gemeenskappe. Gesamentlike etes, soos die Joodse Pasga-Seder of die Muslimse Iftar tydens Ramadan, bring families en gemeenskappe saam om te vier, te reflekteer, en sosiale bande te versterk. Hierdie gemeenskaplike byeenkomste bevorder ‘n gevoel van behoort en solidariteit onder gelowiges, wat kulturele en sosiale skeidings oorsteek.

Vir ander gelowe word dieetpraktyke voorgeskryf vir spirituele suiwering, etiese oorwegings, en gesondheidsvoordele. Die konsep van halal en kosher in Islam en Judaïsme byvoorbeeld onderskeidelik bepaal nie net watter voedsel toelaatbaar is nie, maar beklemtoon ook bewustheid en eerbied vir die lewe. Vegetariese eetgewoontes en vas word ook algemeen waargeneem in gelowe soos Boeddhisme om selfdissipline, medelye en bewustheid van die onderlinge afhanklikheid van alle wesens te bevorder.

Kosrituele kan ook kulturele erfenis oordra en die bewaring van religieuse identiteit oor generasies verseker. Tradisionele resepte wat van geslag tot geslag oorgedra word, dra nie net geure nie, maar ook stories, waardes, en gewoontes wat die religieuse identiteit en kontinuïteit versterk.

Verder as die simboliese en gemeenskaplike betekenis, het kos in ook praktiese implikasies vir sosiale kwessies soos honger en armoede. Baie religieuse tradisies beklemtoon die belangrikheid van liefdadigheid en gasvryheid teenoor die minderbevoorregte, dikwels gemanifesteer deur gemeenskaplike etes en voedselverspreidingsprogramme. Hierdie inisiatiewe verlig nie net materiële tekorte nie, maar beliggaam ook soms die beginsels van barmhartigheid.

Kos in godsdiens gaan veel verder as die voorsiening in fisieke behoeftes; dit beliggaam spirituele oortuigings, bevorder gemeenskapsbande, bewaar kulturele erfenis, en spreek sosiale kwessies aan. Deur rituele, dieetpraktyke, en gemeenskaplike byeenkomste, dien kos as ‘n kragtige simbool van geloof, eenheid, en medelye, wat die spirituele lewens van gelowiges verryk en ‘n dieper verbinding met die goddelike bevorder.

LEES OOK: Gansbaai wys omgee met rooibeksoentjies