Die NG Kerk en die doop: Bybelse grondslag en beleid
👤 DJ Muller
Die doop is een van die mees betekenisvolle sakramente in die Christelike geloof en dra diep teologiese en geestelike betekenis vir gelowiges. Dit is ‘n normaalweg ‘n seremonie wat op ‘n besondere wyse die verhouding tussen God en sy verbondsmense beklemtoon. Binne die NG Kerk word daar groot waarde geheg aan die doop, veral wat betref die beleid oor die doop van kinders en die insluiting van gelowiges in die gemeenskap van Christus. In hierdie artikel ondersoek ons die NG Kerk se beleid oor die doop, die doop van babas, en die vraag “hoekom doop jy jou kind,” met spesifieke verwysing na die Bybel en die Gereformeerde belydenisskrifte.
Die NG Kerk se Beleid oor die Doop
Die NG Kerk se beleid oor die doop is gegrond op die Skrif en die belydenisskrifte, wat die basis vorm vir die liturgiese praktyke binne die kerk. Die doop word gesien as een van die twee sakramente (die ander is die Nagmaal) wat deur Jesus Christus ingestel is en wat die genade van God sigbaar uitbeeld. Die Heidelbergse Kategismus stel dit duidelik in Sondag 26, Vraag 69 dat die doop ‘n “sigbare waterbad” is waarmee Christus belowe dat ons net so seker geestelik deur sy bloed en Gees gewas is soos wat ons liggaam uitwendig met water gereinig word.
Die NG Kerk se Kerkorde (Hoofstuk 4, Artikel 49) stel dat die doop deur ‘n bevoegde predikant of gelegitimeerde leraar bedien moet word en dat dit in die amptelike openbare samekoms van die gemeente moet plaasvind, behalwe in uitsonderlike gevalle. Dit moet geskied met water en volgens ‘n goedgekeurde liturgiese riglyn of formulier, wat die erns van die geleentheid en die teologiese betekenis daarvan bevestig. Hierdie beleid verseker dat die doop nie net ‘n ritueel is nie, maar ‘n betekenisvolle handeling wat die verbintenis van die gelowige aan die liggaam van Christus beklemtoon.
Bybelse Grondslag: Jesus se Instelling en die Groot Opdrag
Jesus het self die doop ingestel toe Hy aan sy dissipels die Groot Opdrag gegee het: “Gaan dan heen, maak dissipels van al die nasies, en doop hulle in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees” (Matteus 28:19). Hierdie opdrag beklemtoon dat die doop vir alle gelowiges bedoel is, en dat dit ‘n teken is van die nuwe lewe in Christus. Paulus beskryf dit in Romeine 6:3-4: “Of weet julle nie dat ons almal wat in Christus Jesus gedoop is, in sy dood gedoop is nie? Ons is dus saam met Hom begrawe deur die doop in die dood, sodat ons, net soos Christus uit die dood opgewek is deur die heerlikheid van die Vader, so ook in ‘n nuwe lewe kan wandel.”

Verbondsteologie en die Doop
Die NG Kerk se dooppraktyk is gegrond in die verbondsteologie, wat daarop dui dat die doop ‘n teken en seël is van God se verbond met sy mense. In die Ou Testament het God sy verbond met Abraham en sy nageslag gesluit: “Ek bring ‘n verbond tot stand tussen My en jou en jou nageslag” (Genesis 17:7). Soos die besnydenis die Jode gemerk het as God se volk, so merk die doop vandag die gedooptes as God se kinders en erfgename van sy beloftes.
Volgens Kolossense 2:11-12 vervang die doop die besnydenis as teken van die verbond in die Nuwe Testament: “In Hom is julle ook besny met ‘n besnydenis wat nie met hande verrig is nie, deurdat julle die sondige aard van die liggaam afgelê het — die besnydenis van Christus. Julle is saam met Hom begrawe in die doop, en in Hom is julle ook saam opgewek deur die geloof in die krag van God wat Hom uit die dood opgewek het.” Hierdie Skrifgedeelte bevestig dat die doop die nuwe teken van die verbond is wat geestelike reiniging en die nuwe lewe in Christus uitbeeld.
Die Doop van Babas: Waar Kom Dit Vandaan?
Die doop van babas is een van die mees kontroversiële sakramentele praktyke in verskeie Christelike denominasies. Die NG Kerk handhaaf die praktyk van kinderdoop op grond van Bybelse en teologiese redes, veral die insluiting van kinders in God se verbond.
Bybelse Grondslag vir die Doop van Babas
Kinders het deur die geskiedenis altyd deel gehad aan die verbondsbeloftes van God. In die Ou Testament was seuntjies op die agtste dag besny as teken van die verbond (Genesis 17:12), wat wys dat hulle volledig ingesluit is. In die Nuwe Testament word hierdie insluiting voortgesit. Jesus het gesê: “Laat die kindertjies na My toe kom en verhinder hulle nie, want aan sulkes behoort die koninkryk van God” (Markus 10:14). Hierdie woorde dui daarop dat kinders van gelowige ouers ook deel van God se koninkryk is en dat hulle in die beloftes van die evangelie ingesluit is.
Tradisie van die Kerk
Deur die eeue heen het die kerk gesien dat gesinne in geheel gedoop is, soos genoem in Handelinge 16:15: “En sy is saam met haar huisgesin gedoop…” Hierdie verwysings wys daarop dat die vroeë kerk kinders ook in die sakrament van die doop ingesluit het. Hierdie praktyk het voortgeduur deur die geskiedenis van die Gereformeerde kerke en vorm steeds die basis vir die doop van kinders.
Hoekom Doop Jy Jou Kind? ‘n Bybelse en Teologiese Perspektief
Baie ouers vra waarom hulle hul kinders moet doop, veral aangesien babas nog nie die betekenis van die doop kan verstaan nie. Die NG Kerk antwoord hierop deur te beklemtoon dat die doop nie afhang van die kind se verstaan nie, maar van God se genade en sy verbondsbeloftes.
Redes vir Kinderdoop:
1. Teken van God se Genadeverbond:
Die kinderdoop is ‘n sigbare teken van God se genadeverbond wat Hy met die gelowiges en hul nageslag sluit. Dit beklemtoon dat kinders van gelowiges ook ingesluit is in die beloftes van God, soos Paulus verduidelik in Handelinge 2:39: “Want die belofte kom julle toe en julle kinders en almal wat daar ver is, soveel as wat die Here onse God sal roep.”
2. God se Belofte aan Gesinne:
Deur die doop verseker God dat kinders ingesluit is in sy verbond, en dit gee aan ouers die verantwoordelikheid om die kind in die kennis van die Here groot te maak. Dit is waarom Paulus aan ouers skryf: “En vaders, moenie julle kinders verbitter nie, maar voed hulle op in die tug en vermaning van die Here” (Efesiërs 6:4).
3. Inlywing in die Liggaam van Christus:
Die doop is ook die sigbare verklaring dat die kind aan God se gemeente behoort. Dit verseker dat die kind deel is van die verbondsgemeenskap wat die gemeente is, en dat die gemeente die verantwoordelikheid het om vir die kind te bid en geestelik te ondersteun.
4. Gehoorsaamheid aan God se Opdrag:
Jesus se Groot Opdrag sluit in om “al die nasies” te doop (Matteus 28:19). Dit sluit gesinne en kinders in, en die vroeë kerk het hierdie opdrag uitgevoer deur hele gesinne in die doop in te sluit.

NG Kerk se Dooppraktyk: Wat Beteken Dit vir Lidmate?
Die NG Kerk sien die doop as ‘n viering van God se genade en as ‘n aanmaning aan die gemeente om as verbondsgemeenskap te lewe. Die doopformulier vra van ouers om die volgende drie beloftes af te lê:
1. Om te erken dat die kind as sondaar in die wêreld gekom het, maar in Christus aan God behoort.
2. Om die ware leer van die verlossing te onderskryf, soos uiteengesit in die Heidelbergse Kategismus en ander belydenisskrifte.
3. Om die kind in die Christelike geloof groot te maak en te onderrig.
Die Diepte van die Doop se Betekenis
Die NG Kerk se beleid oor die doop weerspieël ‘n diep teologiese verstaan van God se verbond, die insluiting van kinders en volwassenes in sy beloftes, en die verantwoordelikheid van die kerk en ouers om die doop se betekenis te handhaaf. Vir die NG Kerk gaan die doop oor meer as ‘n ritueel; dit is ‘n seël van God se beloftes aan ons en ‘n teken van sy getrouheid oor generasies heen.