“Sharenting” en kinders se reg tot privaatheid
👤 Adri de Bruyn
Het jy al van “sharenting” gehoor?
Sharenting verwys na die praktyk waar ouers gereeld foto’s, video’s en ander persoonlike inligting van hul kinders op sosiale media en aanlynplatforms deel. Dit sluit die deel van alledaagse oomblikke, spesiale geleenthede, en soms selfs sensitiewe inligting in. Hoewel sharenting dikwels goedbedoeld is en daarop gemik is om familie en vriende op hoogte te hou van kinders se ontwikkeling, kan dit risiko’s inhou vir kinders se privaatheid en veiligheid, aangesien hierdie inligting deel van hul permanente digitale voetspoor word.
Ons neem maklik foto’s van ons kinders en deel hul foto’s en video’s op sosiale mediaplatforms soos WhatsApp, Facebook, Instagram, en TikTok. Sommige ouers gaan egter ‘n stap verder deur foto’s van sensitiewe dokumente, soos geboortesertifikate of ID-kaarte, te plaas sonder om die moontlike risiko’s ten volle te oorweeg.
Skole deel dikwels ook kinders se foto’s op hul webwerwe of sosiale media, wat ’n blywende digitale rekord skep. Dit alles dra by tot die kind se digitale voetspoor—’n spoor van inligting wat permanent op die internet bly. Dit is amper soos om hul besonderhede op die voorblad van ’n internasionale koerant te publiseer, toeganklik vir die hele wêreld.
Voordat ons die kwessie van “sharenting” aanspreek, is dit belangrik om kinders se reg op privaatheid te verstaan. Sodra ’n foto of dokument aanlyn geplaas word en deur derde partye gesien word, word dit as “gepubliseer” beskou in die oë van die wet. Dit beteken dat dit nie meer private eiendom is nie, en beheer oor daardie inligting kan vinnig buite die ouer se hande glip.
Ouers se verantwoordelikheid in die bestuur van kinders se privaatheid
As ouers is dit ons verantwoordelikheid om ons kinders se reg op privaatheid te bestuur. Elke geplaasde foto of gedeelde beeld dra by tot hul digitale voetspoor en vorm hoe hul persoonlike inligting aanlyn bestaan. Hierdie verantwoordelikheid vereis dat ons bedag moet wees oor hoe ons hul privaatheid kan beskerm en besluite in hul beste belang moet neem.
Kinders se reg op privaatheid in Suid-Afrika
In Suid-Afrika word kinders se privaatheid beskerm onder Artikel 14 van die Grondwet, wat aan alle burgers, insluitend kinders, die reg op privaatheid waarborg. Hierdie reg beskerm persoonlike inligting, korrespondensie en liggaamlike integriteit. Vir kinders strek dit verder om hulle te beskerm teen onnodige blootstelling.
Die Wet op Beskerming van Persoonlike Inligting (POPIA), wat in 2021 in werking getree het, beskerm kinders se privaatheid deur hul inligting as “spesiale persoonlike inligting” te klassifiseer. Hierdie klassifikasie vereis spesifieke ouertoestemming vir die versameling, verwerking of berging van ’n kind se data. POPIA vereis van instansies, insluitend skole en besighede, om kinders se data verantwoordelik te hanteer.
Byvoorbeeld, skoolfoto’s wat op webwerwe of sosiale media gedeel word, moet met ouertoestemming gepubliseer word. Soos ons verder in hierdie reeks onderwerpe ondersoek, hou die risiko’s van kinders se foto’s aanlyn betekenisvolle gevare in, en skole en organisasies het ’n plig om hierdie data met sorg te hanteer.
Internasionale riglyne: Die VN Konvensie oor die regte van die kind
Suid-Afrika is ook ’n ondertekenaar van die Verenigde Nasies se Konvensie oor die Regte van die Kind (UNCRC), wat kinders se reg op privaatheid erken. Hierdie konvensie vorm plaaslike beleide en versterk die belangrikheid van die beskerming van kinders se persoonlike data, gesinslewe en vryheid van arbitrêre inmenging.
In vandag se wêreld word die beskerming van kinders se privaatheid aanlyn ’n groeiende prioriteit. Hoewel POPIA ’n stewige grondslag bied, gaan pogings voort om veiliger aanlyn ruimtes te skep, wat insluit die beperking van die versameling van kinders se data deur sosiale mediaplatforms sonder ouertoestemming en die opvoeding van jong mense oor digitale veiligheid.
Ouers se rol in die beskerming van kinders se digitale privaatheid
Wanneer jy foto’s of persoonlike data van jou kind aanlyn plaas, gee jy in wese toestemming namens hulle. Dit is waarom dit belangrik is om bewus te wees van die potensiële risiko’s en om die langtermyn-impak van jou keuses in ag te neem. Deur jou kind se reg op privaatheid te verstaan, kan jy ingeligte besluite neem oor die deel van hul foto’s en inligting op ’n manier wat hul toekomstige outonomie respekteer.
Die reg op privaatheid vir kinders in Suid-Afrika ontwikkel steeds, veral namate digitale omgewings verander. Regsraamwerke soos POPIA, saam met grondwetlike beskermings en internasionale riglyne, vorm ’n sterk basis om kinders se privaatheid te beskerm. As ouers is dit van kardinale belang om hierdie verantwoordelikheid met sorg te benader en ingelig te bly oor die keuses wat ons namens ons kinders maak.
Geskryf deur Adri de Bruyn van A de Bruyn Attorneys. Adri is ’n toegewyde prokureur en notarisklerk met meer as tien jaar ondervinding, sowel as ’n ma wat die uitdagings van gesinsverantwoordelikhede verstaan. Adri spesialiseer in skuldmediasie en geskilbeslegting, wat haar in staat stel om kliënte persoonlik en betroubaar by te staan. Sy streef daarna om hulle deur moeilike tye te help met oplossings wat regverdig en volhoubaar is.