Hemelvaart: hemel, aarde… en alles tussenin

👤 Dewald Hoffmann

Die Hemelvaart staan as een van die sleutelgebeure in ons Christelike geloof. Met Christus se opvaar na die hemel, kom sy dood en opstanding tot volle krag, en gelowiges word uitgestuur met die belofte van sy wederkoms én die kragtige teenwoordigheid van die Heilige Gees. Hemelvaart lei ons dus na ’n nuwe tyd in die kerklike jaar — een waarin ons opnuut bewus word van die Gees se werking in ons lewens en in die wêreld.

Wanneer ons hierdie gebeure egter fyn dophou, sien ons ook iets van hoe God die skepping gebruik tot verheerliking van sy Naam. Die rol van die skepping in die Hemelvaart word maklik misgekyk — soos in soveel ander belangrike Bybelverhale. ’n Dieper refleksie oor hierdie rol herinner ons aan die goedheid van God se skepping én bied ook ruimte vir liturgiese verbeelding rondom Hemelvaart.

’n Goeie aanvangspunt is om die vraag te vra: Wat sê Hemelvaart vir ons oor God se verhouding met die skepping?

Hier volg vier temas wat ons kan help om dieper na te dink oor die rol van die skepping — nie net in die Hemelvaart nie, maar in die hele Bybelse verhaal.

1. Die wolk as draer van God se teenwoordigheid

In Handelinge 1:9 lees ons: “Toe Hy dit gesê het, is Hy opgeneem terwyl hulle toekyk, en ’n wolk het Hom uit hulle gesigsveld weggeneem” (AFR20). Hierdie wolk herinner aan ander Bybelse momente waar wolke God se teenwoordigheid aandui — soos in Eksodus 13:21 en
Matteus 17:5.

Wanneer ons die Hemelvaart in hierdie konteks lees, sien ons dat dit nie bloot ’n geestelike verskynsel is nie, maar dat ’n element uit die skepping — ’n wolk — gebruik word as draer van God se teenwoordigheid. Die skepping is dus nie net agtergronddekor in God se verhaal nie; dit speel aktief ’n rol in God se openbaring. Die natuur is nie neutraal of weggooibaar nie — dit word deur God ingespan tot ’n heilige doel.

2. Christus is Heer van die skepping

Die skepping speel nie net ’n rol in God se heilsplan nie — Christus is ook die Here van die skepping. In Efesiërs 1:20–23 lees ons hoe Christus verhoog is “bo elke owerheid en gesag en mag en heerser” (AFR20), en Kolossense 1:15–20 stel dit selfs meer radikaal: “alles is deur Hom en tot Hom geskep” (AFR20).

Hemelvaart bevestig Christus se heerskappy oor alles — mense én die skepping. Hierdie besef roep gelowiges tot verantwoordelike rentmeesterskap. As alles aan Christus behoort, is dit nie opsioneel om die skepping te versorg nie — dit is deel van ons geloofsgetuienis.

3. Toekomsvisie van skeppingsherstel

In die Hemelvaart ontvang ons ook ʼn belofte van Christus se wederkoms (Handelinge 1:11). Hierdie wederkoms gaan gepaard met die hoop dat God hemel én aarde nuut sal maak (Openbaring 21; Romeine 8:19–23). Ons leef nou in ʼn tussen-in tyd – Christus het reeds die dood oorwin, maar die skepping is nog nie volkome herstel nie.

Die Hemelvaart is dus deel van die groter beweging waarin ook die skepping bevry sal word van vernietiging. Hierdie nuutmaking herinner ons dat die skepping nie bestem is vir ondergang nie, maar vir vernuwing. God se plan is om alles – mense én natuur – nuut te maak.

4. Dit is nie net die “geestelike” wat waarde het nie

Jesus se liggaam het opgestaan en opgevaar – nie as gees nie, maar as vleesgeworde mens. Sy menslike liggaam, wat deel is van die skepping, is opgeneem in God se teenwoordigheid. In baie moderne Christelike denke word die geestelike dikwels belangriker geag as die materiële – asof die fisiese wêreld bestem is om weggegooi te word. Maar toe God die wêreld geskep het, het Hy gesê dit is goed – nie net die mens nie, maar die hele skepping.

Jesus neem sy menslike natuur – as deel van die skepping – op in God se heerlikheid. Die skepping is goed genoeg vir God. Ons behoort dit ook so te waardeer en te versorg. Omgee vir die aarde is nie bloot ’n etiese kwessie nie – dit is teologies fundamenteel.

Slotgedagtes

Die Hemelvaart is dus nie net ʼn geestelike gebeurtenis nie – dit is iets waarin die skepping self betrokke is en waardigheid ontvang. Dit herinner ons dat God se verhouding met die skepping diep en deurlopend is – van skepping tot vernuwing. Die wolk wat Jesus dra, die liggaam wat opvaar, die belofte van vernuwing – dit alles getuig dat die aarde en alles daarin vir God van waarde is.

Christus is Heer oor die skepping, ons is geroep om met respek en liefde te leef binne daardie skepping – nie net as gebruikers daarvan nie, maar as getuies van God se teenwoordigheid in en deur dit alles. Mag die Hemelvaart ons blik op die wêreld verbreed: om raak te sien dat God steeds werk – nie net in mense nie, maar ook in die wind, die wolk, die grond en die groei van die wêreld wat Hy liefhet en weer heel sal maak.

Praktiese wenke – Simboliese handeling of ruimte in die eredienste

  • Gebruik van wolke in die liturgiese ruimte: Hang wit en sagte lap of katoen in die kerk of voor in die liturgiese ruimte om die wolk van Handelinge 1 visueel teenwoordig te maak. Dit kan herinner aan die wolk as draer van God se teenwoordigheid.
  • Elemente uit die natuur op die kansel of tafel: Plaas blare, takke, klippe of selfs ’n plant op die kansel of nagmaaltafel (selfs al is daar nie nagmaal nie), as simbool van skepping wat deel is van God se verlossingsverhaal.

Liturgiese gebed of verklaring

  • Aanvangsgebed of verklaring: Begin die diens met woorde soos: “Die aarde behoort aan die Here en alles wat daarop is – ook die wolk wat Jesus wegneem, ook die grond waarop ons staan. Vandag vier ons nie net Christus se Hemelvaart nie, maar ook dat Hy Heer is van die skepping – hemel én aarde.”
  • Dankgebed vir die skepping: In plaas van (of saam met) ’n gewone dankgebed, rig ʼn spesifieke gebed tot God vir die gawes van die skepping — wind, water, grond, seisoene — en vra dat ons goeie rentmeesters sal wees.

Kindermoment-idee

  • Bring ʼn potplant of ’n houer met grond en sade.
  • Vra die kinders of hulle al gesien het hoe iets groei. Verduidelik dan hoe Jesus se Hemelvaart ons wys dat God nie net vir mense omgee nie, maar ook vir die wêreld waarin ons woon. Hy sal alles nuut maak — soos ʼn saad wat in die grond gaan en eendag iets moois word.
  • Sluit af deur die kinders te vra: “Hoe kan jy hierdie week iets goeds doen vir God se skepping?”

Wenke vir geloofsvorming of volwasse gemeente-aktiwiteite

  • Stilte-tyd in die natuur: Moedig gemeentelede aan om in die week rondom Hemelvaart ʼn kort stilte-tyd buite in die natuur deur te bring — sit, luister, kyk en bid.
  • Praktyk van sorg: Stel voor dat elke gesin iets kleins doen om vir die skepping te sorg — soos om rommel op te tel, ʼn plant te plant, of bewus te wees van watergebruik — en dit te sien as ʼn daad van geloof.
  • Oordenking vir kleingroepe: Deel ’n eenbladsy oordenking met vrae oor Hemelvaart en die skepping wat kleingroepe of gesinne saam kan gebruik.
Deel hierdie inhoud met jou mense!
Lees ook: